آیا علم اجمالی منجز است؟

درس

مقدمه

مفاهیم و مبانی

ثمرات

مساله در علم اجمالی چیست؟

یک حکم شرعی داریم که متعلق آن علم اجمالی است.

موافقت با حکم شرعی واجب است

مخالفت با آن حرام است

این جا موافقت واجب و مخالفت حرام است؟

یا همین که مخالفت نشود کافی است؟

یا این‌که حتی می‌شود با آن مخالفت کرد؟

نکته‌ای در بحث عقلی

در ثبوت تعارضی وجود ندارد. تعارضاتی که دیده می‌شود در اثبات است.
در شرع حقیقی هم همین طور است. لذا احکام شرعی متعارض نیستند. اما وقتی به مرحله اثبات می‌رسد. به این که ما احکام را دریابیم. قواعد را بسازیم. یا حتی در جملاتی که احکام را بیان می‌کنند تعارضات اثباتی پیش می‌آید که در حل تعارض ما دنبال کشف ثبوت هستیم.

در بحث عقلی هم همین طور است. احکام عقلی با هم تعارض ندارند. مثلا چنین نیست که عقل یک حکم برای مجهول داشته باشد و یک حکم در معلوم و این دو حکم با هم متعارض باشند احکامی برای تعارض ادراکات عقلی داشته باشیم.
بله در اثبات ممکن است ما قاعده‌ای را کلی درک کرده باشیم و این درک با درک کلیت قاعده‌ای دیگر در تعارض باشد. این‌جا می‌فهمیم که قاعده را با تسامح درک کرده‌ایم.