رفتن به محتوای اصلی
اباحهی اقتضایی
- اباحهی اقتضایی چطور ممکن است با احتیاط تعارض داشته باشد؟!
-
-
-
-
- اباحه اقتضایی: مصلحت: مطلق العنان باشم
- لاریجانی: احتیاط ممکن نیست اصلا.
- شهیدی: پس یعنی مصلحت در این است که خدا وجوبی جعل نکند. خب جعل نکرده و من آزادم. این که با احتیاط تعارضی ندارد. شرع میگوید اباحه. عقل هم میگوید احتیاط. در شک قبل از فحص همهمین است. ممکن است شرعا آزاد باشم اما چون عقل میگوید احتیاط کنم میکنم.
- اگر اباحه اقتضایی: مصلت در این است که هم شرعا هم عقلا آزاد باشم.
- خب اینجا دیگر با احتیاط عقلا ناسازگار است.
- لاریجانی: مصلحت نه در آزادی شرعی و نه آزادی عقلی است. نه در حکم عقل به آزادی و نه در حکم شرع به آزادی.
- حکم عقل به آزادی: یکی از مقدمات آزادی به حمل شایع (آزادی واقعی) است. این آزادی واقعی با آزادی شرعی و عقلی و هم این دو فرق دارد. بله. عقل و شرع می توانند با حکمشان، آزادی واقعی و به حمل شایع را خراب کنند و منع کنند.
- مصلحت در چیست؟ در فعل و ترک مکلف است. آزادی که مصلحت ندارد. ولی فعل و ترکی که ناشی از آزادی واقعی باشد میتواند مصلحت و مفسده داشته باشد.
- اشکال: ما یک الزام و یک آزادی داریم دیگر. که شرعی است یا عقلی. آزادی واقعی دیگر چیست؟!
- پاسخ لاریجانی: جاهایی هست که الزام شرعی و عقلی نداریم اما آزادی هم ندارم: عقلا و شرعا ما آزادی در مشی داریم اما ظالمی پای من را بسته است. اینجا مصلحت تفویت شده توسط ظالم
-
- پاسخ احتمالی شهیدی: خب آزادی یا تکوینی است یا تشریعی. تشریعی یا عقلی است یا شرعی. خب آزادی و جبر تکوینی از محل بحث خرج است اصلا.
- در شک قبل الفحص بگویم: عقل میگوید باید احتیاط کرد. اگر شارع دوست ندارد و دوست دارد حکم اباحه باشد باید مضوع را عوض کند. اغراض تکوینی مولی به من چه ربطی دارد؟ خودش درستش کند.
- حرف لاری هم این است که مصلحت در آزادی تکوینی و شرعی و عقلی باشد.
- در همه مواردی که میگوییم احتیاط لازم است رعایتا لهذه المصلحت ما خودمان را مجبور نمیکنیم. اما این که منافی حکم عقل نیست.
-
- مثال نقض دیگری لاریجانی. ـمثال قبلی بستن دست و پا بود.):با تشریع هم میشود تفویت کرد مصلحت اباحه اقتضایی را
- مثال نقض دیگر: بعضی ها تشریع می کنند برای غیرشان و دیگران احساس الزام میکنند.
- پاسخ: خب باشد این ها را انجام نمیدهیم. این الزامات را نمیکنیم. این چه ربطی دارد که عقل حکم به احتیاط نکند؟ فقط در صورتی که مصلحت در این باشد که عقل هم الزام نکند عقل نمیتواند الزام کند. اگر حکم عقل به لزوم احتیاط مفوت مصلحت باشد گیر پیدا میکند. و اگر این را بپذیری در علم اجمالی و حق الطاعه و شک بدوی قبل فحص هم باید یک جور حرف بزنی.
- شبزنده دار: این که عقل حکم به الزام بکند شاید مفسده داشه باشد. این هم همان حرف است.
-
-
-
-
- نوع نگاه لاریجانی را ببین: فکر کرده و رفته ببیند مثال یا مثال نقض پیدا میکند یا نه.
- اباحه لااقتضایی: مصلحتی ندارد
-
بدون نظر